Dollar qalxdi 2022: The opportunities and challenges for emerging markets
İyulun 11-də Mərkəzi Bankda keçirilmiş valyuta hərracında Manatın orta çəkili məzənnəsi 1.7022 manatdan 1.7020 manata düşsə də, dünən hərracda məzənnə yenidən 1.7022 manata qalxdı. Qeyri-rəsmi məlumata görə, hərracda Bankların dollara tələbi artıb.
Son günlər Rusiyanın milli valyutası ABŞ dolları və avro qarşısında əhəmiyyətli dərəcədə dəyər itirir. Uzun zaman idi ki, Rusiyanın milli valyutası sabit olaraq bir dollar üçün 60 rubl ətrafında qalırdı. Ötən gün onun məzənnəsi 2022-ci ilin mayından bu yana ilk dəfə olaraq bir dollar üçün 69 rubldan, avro üçün 74 rubldan yuxarı qalxıb. Həmin valyutalar son bir ayda isə müvafiq olaraq 7,5 rubl və 9 rubl bahalaşıb.
dollar qalxdi 2022
Bu ilin fevral ayının 24-də Ukraynaya qarşı başlatdığı müharibədən sonra Rusiyanın qızıl valyuta ehtiyatlarının yarıdan çoxu donduruldu. ABŞ bu ölkəyə dollar əskinaslarının tədarükünə qadağa qoydu. Bunlar rublun kəskin devalvasiyasına gətirib çıxardı. Martın ortalarına kimi rubl ABŞ dolları qarşısında 60 %-ə yaxın ucuzlaşdı. Baş verənlərə cavab olaraq hökumət valyuta əməliyyatlarının məhdudlaşdırılması istiqamətində sərt addımlara getdi. Əhaliyə valyuta əmanətlərindən 10 min ABŞ dollarından artıq vəsait çəkmək, fiziki şəxslərə ölkədən kənara 10 min ABŞ dollarından artıq vəsait çıxarmaq, banklara əhaliyə dollar və avro satmaq, qeyri-rezidentlərə isə daxili bazarda əldə etdikləri səhmləri satmaq qadağan edildi. İxracdan qazanılan valyutanın 80 %-i məcburi qaydada satılmalı idi. Eyni zamanda, uçot dərəcəsi iki dəfədən çox artırılaraq 20 %-ə çatdırıldı. Bu, milli valyutada olan əmanətləri daha cazibədar etdi. Xarici valyutaya tələbi süni yollarla aşağı salmaq hesabına bir müddət sonra rublun məzənnəsini sabitləşdirmək və hətta müharibədən əvvəlki (1 ABŞ dolları 75 rubl idi) həddin də altında möhkəmləndirmək mümkün oldu.
Rublun məzənnəsi üçün əlavə təzyiq yaradan faktor idxaldır. Bu ilin ikinci rübündə idxalın kəskin azalması prosesi sonrakı aylarda onun tədricən bərpa olunması ilə əvəzləndi. Noyabrda cari əməliyyatlar hesabının profisiti 10,3 milyard ABŞ dollarına kimi azalıb. Əvvəlki ayda bu gösətirici 17,7 milyard ABŞ dolları təşkil edib. Rusiyada dekabrın bayram ayı olması da öz rolunu oynayır. Ənənəvi olaraq bayram ərəfəsində tələbin yüksək olması istehlak idxalının artımını stimullaşdırır.
Bir müddət sonra rublun ABŞ və avro qarşısında itirdiklərinin bir qismini kompensasiya edəcəyi gözlənilir. Belə ki, ixracatçıların vergi ödəmələri öncəsi valyuta bazarındakı aktivliyi rubla tələbi artıracaq. Bu, ABŞ dollarının məzənnəsini 63-64 rubl ətrafına qaytara bilər. Yanvarda ənənəvi olaraq idxalın ən aşağı həddə olması rublun möhkəmlənməsinə əlavə dəstək olacaq.
NOCOMMENT.az xəbər verir ki, Rusiya Mərkəzi Bankının tələbi ilə bir dollar 104 rubl müəyyənləşib. Lakin hazırda nə birjada, nə də banklarda və valyutadəyişmə məntəqələrində dollar satışı aparılır.
Sonxeber.az saat 10:10-a olan banklarda dolların və avronun alış-satış qiymətlərini təqdim edir. Əlavə edək ki, banklardakı məzənnələr gün ərzində bir neçə dəfə dəyişə bilər.